Uczcili 100-lecie przyłączenia Lublińca do Rzeczypospolitej

26 czerwca w Lublińcu świętujemy 100 rocznicę przyłączenia części Górnego Śląskiego do odrodzonego Państwa Polskiego. Z tej okazji 24 czerwca 2022 odbyła się uroczystość ustanowienia Miejsca Pamięci o Jubileuszu 100-lecia przyłączenia Lublińca do Rzeczypospolitej. Przed gmachem Zespołu Szkół Ogólnokształcąco-Technicznych pojawił się słup graniczny z 1922 roku, który odnaleźli i z niemałym wysiłkiem ustawili uczniowie klas 3 technikum w ramach projektu historycznego pod kierunkiem Arkadiusza Barona i przy wsparciu technicznym Daniela Łodzińskiego.

W „Kaziku” powstała myśl, aby pokazać, jak można uczyć się historii przy pomocy znaków i przedmiotów, pośród których żyjemy. Większość z nich wygląda tak pospolicie, że często umykają naszej uwadze. Bo głównie są to znaki opowiadające dość nieskomplikowane lub oczywiste historie. Są to przede wszystkim dowody codziennych zabiegów naszych przodków o podtrzymanie swojego życia. To m. in. domy, ulice, sztućce, meble, ubrania - wszystko z czym na co dzień się stykamy i czego codziennie używamy. Ale pośród tych rzeczy najzwyklejszych, kryją się też pamiątki z przeszłości będące znakami wielkich wydarzeń. I często nie wyglądają na takie! Leżą lub stoją byle gdzie...

Jeden z takich niepozornych przedmiotów z przeszłości uczyniono w „Kaziku” symbolem pamięci o wydarzeniu dla Lublińca przełomowym. Tym wydarzeniem było przyłączenie Lublińca do Polski w czerwcu 1922 roku. Natomiast przedmiotem, który uczyniliśmy w szkole symbolem, jest autentyczny słup graniczny z dawnej granicy polsko-niemieckiej z podkokockich lasów. Właśnie on stał się w dniu 24 czerwca 2022 roku Szkolnym Miejscem Pamięci o Jubileuszu 100-lecia przyłączenia Lublińca do Rzeczypospolitej.

Jest to oryginalny słup, który od września 1939 roku długie lata przeleżał przy drodze leśnej. Kamień pochodzi z okolic małego przysiółka o nazwie Żyłka. Jest to dzisiaj część wsi Potępa w gminie Krupski Młyn. W latach 1922-1939 słup ów był jednym z tysięcy, które oddzielały od siebie Polskę i Niemcy (kolekcje jemu podobnych zebrano w Bruśku, Zborowskiem czy w Ciasnej). Stał na granicy oddającej Polsce m. in. nasze miasto oraz najbogatszą część Górnego Śląska. Został tam ustawiony wskutek trzyletnich zabiegów dyplomatycznych i zbrojnych odrodzonego państwa polskiego i tych spośród Górnoślązaków, którzy pragnęli przyłączenia tej ziemi do Polski.

O tym, że słupek nasz ustawiono późną wiosną 1922 roku w lesie pomiędzy Kokotkiem i Żyłką zdecydowały rzeczywiście dramatyczne wydarzenia – dwa nieudane powstania w latach 1919-1920, przegrany w marcu 1921 roku plebiscyt, kolejne, trzecie powstanie, poparcie Francji dla polskich aspiracji na Śląsku i w końcu, pomyślna dla Polski decyzja Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch, Japonii i Belgii o podziale Górnego Śląska.

Decyzja ta, podjęta 20 października 1921 roku, przyznawała Lubliniec Polsce i słup, który ustawiliśmy na naszym szkolnym podwórku, czyjeś nieznane ręce wkopały potem przy drodze pomiędzy Kokotkiem a Żyłką. W ten oto sposób – rzecz naturalnie ujmując w skrócie - Lubliniec stał się polskim miastem.

Znalezisko zainspirowało kilku uczniów, aby wziąć udział w konkursie Wojskowego Centrum Rekrutacyjnego w Katowicach, którego celem było upamiętnienie walki o przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Młodzież rozpoczęła poszukiwania innych pamiątek po tamtych wydarzeniach w naszej okolicy. Znalazła ich mnóstwo (groby, budynki, kolejne kamienie graniczne, nazwy ulic, szkół, izby pamięci, pomniki itp.). Okazało się też, że o wielu z nich nie wiedziano, aby mogły mieć jakiekolwiek historyczne znaczenie! Ale zebrane razem i objaśnione, „zagrały” swoje role w stworzonej przez uczniów prezentacji konkursowej.

Projekt ZSOT zajął trzecie miejsce w konkursie. Upamiętniony na szkolnym dziedzińcu słup obiecano w nagrodzonej pracy uczynić symbolem wydarzeń sprzed stu lat. Zatem należy ukazaną na zdjęciach uroczystość potraktować jako skutek podjętych przez młodzież zobowiązań i działań konkursowych.

Uroczyste odsłonięcie Szkolnego Miejsca Pamięci o Jubileuszu 100-lecia przyłączenia Lublińca do Rzeczypospolitej Polskiej odbyła się w ostatnim dniu roku szkolnego. Odsłonięcia dokonała Dyrektor Joanna Walczak, przedstawicielka Rady Rodziców - Joanna Bąk oraz Mateusz Zazgórnik, uczeń klasy 3TIG, jeden z autorów nagrodzonej prezentacji konkursowej.

Żywimy nadzieję, że zapomniany, kamienny świadek dziejów naszego miasta, całego regionu i dwóch narodów, będzie przez kolejne lata przypominał o wydarzeniach z czerwca 1922 roku. A może stanie się od czasu do czasu inspiracją dla kogoś, kto będzie chciał głębiej zbadać niektóre związane z jego symboliką aspekty dziejowe albo wzbudzi szlachetne refleksje. ... Jeśli tak

kiedykolwiek by się stało, to opisana tutaj uroczystość będzie miała jeszcze głębszy, niż tylko jubileuszowy, sens. Ten najwłaściwszy.